Metal bölümünde toplu sözleşme görüşmeleri anlaşmazlıkla sonuçlandı. Türk-İş’e bağlı Türk Metal Sendikası’nın ardından DİSK’e bağlı Birleşik Metal Personel Sendikası (Birleşik Metal-İş) da grev kararı aldı.
Birleşik Metal-İş üyesi metal işçileri, 19-23-24 Ocak’ta 15 işletmeye bağlı 37 fabrikada greve çıkacak. Karar 12 bin metal personeli ilgilendiriyor.
Türkiye Metal Sanayicileri İşveren Sendikası (MESS) ile yürütülen Küme Toplu İş Sözleşmesi sürecinde anlaşma sağlanamaması üzerine alınan grev kararına göre, metal işçileri 19 Ocak’ta 9 işletmeye bağlı 26 fabrikada greve gitti. 23 Ocak’ta 3 işletmeye bağlı 6 fabrikada, 24 Ocak’ta ise 3 işletmeye bağlı 6 fabrikada iş kesintisi yaşanacak. 3 işletmeye bağlı 5 fabrikada iş kesintisi yaşanacak.
United Metal-İş Genel Başkanı Özkan Atar’ın verdiği bilgiye göre, metal kesmede güncel ortalama fiyat 4 ikramiye dahil 14 bin 500 lira seviyesinde. Sendikanın talebi yılın ilk altı ayında fiyatlara yüzde 140,5 oranında zam yapılması yönündeydi. Böylece ortalama bir metal işçisinin ikramiyeler dahil net ücreti 35 bin 730 liraya çıkacak. Patronun zam teklifi yüzde 60’ta kaldı. MESS, ilk altı ay için yüzde 35’lik ücret artışı teklifini önce yüzde 50’ye, ardından yüzde 60’a çıkardı.
Ücret düzeyleri ne durumda?
Şubede ortalama brüt fiyat, 31 Ağustos 2010’da asgari fiyatın yüzde 91 üzerinde iken, 31 Ağustos 2023’te bu oran yüzde 13’e düştü. Ortalama fiyat şu anda asgari fiyatın altında.
Bu yıl için belirlenen asgari fiyat yüzde 49 artışla 17 bin 2 TL olurken, sendika, yeni asgari fiyat artışının ardından 10 ve 20 yaşındaki çalışanların bile taban fiyattan ücret aldığını belirtiyor. seviye. Taban fiyatın ortalama fiyat haline gelmemesi için toplu iş sözleşmeleri büyük önem taşıyor.
Türkiye’de artan enflasyon karşısında ücretler reel olarak eriyor, satın alma gücünün azalması nedeniyle ise açlık sınırının altında kalıyor. Türk-İş’in Aralık 2023 açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre açlık sınırı 14 bin 431 lira olurken, yoksulluk sınırı 47 bin lirayı aştı. Merkez Bankası tahminlerine göre enflasyon 2023’ü yüzde 64,77 seviyesinde tamamlarken, Mayıs ayında fiyatlar genel seviyesindeki artış yüzde 75’e ulaşacak.
DİSK ve United Metal – Adanmış çalışanlar Fotoğraf: Birlesik Metal-iş
Öte yandan resmi veriler, ücretler resmi enflasyon oranında artarken, emek ödemelerinin büyümedeki payının azaldığını gösteriyor. 2023 yılı üçüncü çeyreğine ilişkin son açıklanan verilere göre, büyümede emek ödemelerinin yani emeğin payı yüzde 32,2’ye düşerken, sermayenin kâr payı ise yüzde 47’ye yükseldi.
Sektörün karlılık oranı yüksek
Türkiye ekonomisinin lokomotifi olarak görülen metal sektörü, otomotivden beyaz eşyaya, demir dökümden elektroniğe kadar geniş bir alanı kapsıyor. İstanbul Sanayi Odası’nın “İlk 500 Firma” araştırmasında ilk 10 firmadan 7’si metal sektöründe faaliyet gösteriyor. İhracatta metal kesme ilk sırada yer alıyor.
Otomotiv ana ve yan sanayi şirketlerinde toplu sözleşme kapsamında onbinlerce personel çalışırken, otomotiv üretimi son 10 yılın ortalamasının üzerinde seyrediyor. Otomotiv sektörünün 2023 yılı ikinci çeyrek karı yüzde 124,8 olarak kaydedildi. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre 2023 yılında otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 57,4 oranında artarken, sektör yüzde 13 artışla 35 milyar dolar ihracat yaparak tüm zamanların rekorunu kırdı.
İhracat; Elektrik-elektronik sektöründe geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 7 artarak 16,2 milyar dolara, makine ve aksamı sektöründe ise yüzde 9,3 artarak 11,3 milyar dolara ulaştı. Toplam sanayi ciro endeksi Eylül 2021 ile Temmuz 2023 ortası arasında yüzde 241 arttı.
2022 yılı kâr oranlarına bakıldığında net kâr otomotivde yüzde 121,5, makine teçhizatında yüzde 146,5, elektrikli malzemelerde yüzde 158,7, katı tüketim kalemlerinde ise yüzde 52,4 oldu. Merkez Bankası verilerine göre yüzde 87’si fabrikasyon metal işleri imalatında, yüzde 101’i bilgisayar, elektronik ve optik ürünler imalatında, yüzde 99’u motorlu kara taşıtları ve römork imalatında, yüzde 108’i diğer ulaşım araçları imalatında gerçekleşti. , yüzde 130’u makine ve teçhizatın, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizatın montaj ve onarımında. Ekipman üretiminde yüzde 113 kâr elde edildi.
İstihdam artışı üretim ve kârın gerisinde kalıyor
Fortune 500 Türkiye Araştırması’nın 2022 sonuçlarına göre, Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin toplam net satışları son 16 yılın rekorunu kırarak bir önceki yıla göre yüzde 148,7 arttı. 500 şirketten 466’sı kâr ederken, şirketlerin toplam kârı da yüzde 245 arttı. Firmaların 2022 yılındaki toplam ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 137,9 oranında artarken, ihracatta dolar bazında yüzde 27,6 oranında artış yaşandı.
Söz konusu dönemde istihdama baktığımızda ilk 500 şirkette istihdamın sadece yüzde 2,5 arttığı görülüyor. Bu durum üretim artışının ve kârlılığın işçilerin daha yoğun çalışmasıyla sağlandığını göstermektedir.
United Metal-İş ayrıca, örgütlendiği Anadolu Isuzu’nun 2022 yılında net kârını yüzde 192, Sarkuysan Elektrolitik’in yüzde 104,1, Makina Team’in yüzde 179,6, Türk Prysmian Kablo’nun ise yüzde 366,5 artırdığına dikkat çekti. Sendika, “Bu işyerlerinde sözleşme süresi boyunca işçi başına kâr 40 bin ile 176 bin dolar arasında. Şirketler cari kurla 2015’te işçi başına toplam 1 milyon 188 ila 5 milyon 247 bin lira kâr elde etti.” 2 yıl.”
DİSK’e bağlı çalışanlar Fotoğraf: Birlesik Metal-iş
Birleşik Metal-İş Genel Lideri Özkan Atar, “Bu verileri daha da artırmak mümkün. Bütün bunların anlamı belli. Metal işçileri daha yoğun, daha verimli çalıştı, patronlar da kazanabildiği kadar kazandı. Bunun karşılığında da metal işçileri daha yoğun, daha verimli çalıştı. işçiler aşırı derecede yoksullaştı.”
Sosyal hakların artırılması talebi
Grev kararı alan Birleşik Metal-İş, çalışanlarının maaşlarına eklenen sosyal hakların yüzde 450 oranında artırılmasını talep ediyor. Patronun teklifi sosyal haklarda yüzde 85 artış.
Sektörde tanınan sosyal hakların gerçekçi olmayan rakamlara dönüştüğünü vurgulayan sendika, örneğin aylık ödenen çocuk yardımının 35 TL ile 28 TL arasında değiştiğini, bu fiyatın günlük toplu taşıma ücretini dahi karşılamanın çok uzağında olduğunu vurguluyor.
Sosyal hak ödemesi ile ödeme gerektiren bahis arasında hiçbir bağlantı bulunmadığını belirten sendika, yeniden verilen yıllık izin parasının bir şehre yolculuk masrafını bile karşılayamayacağına dikkat çekiyor.
Cuma günü kademeli olarak başlayacak greve toplam 7 bin sendikalı çalışanın katılması bekleniyor.
Türk Metal’den grev kararı
Türk Metal Sendikası da MESS ile yürütülen toplu iş sözleşmesi sürecinde anlaşma sağlanamaması sonucu grev kararı aldı.
9 Ocak’ta grev kararı alan Türk Metal Sendikası, şunları söyledi: “11 Ocak 2024 Perşembe günü üyelerimiz, MESS sözleşmesi kapsamındaki tüm işyerlerinde, tüm vardiya giriş ve çıkışlarında protesto eylemi ve basın açıklaması yapacaktır. Başarısızlık durumunda üretimden gelen gücümüzü kullanacağız.” “Eylemlerimiz devam edecek” dedi.
Türk Metal, geçtiğimiz hafta grev kararını Türk Traktör, Arçelik ve Ford Otosan’a bildirdi. Grev kararı, Tofaş Otomobil Fabrikası’ndaki sendika yönetim kuruluna asılarak açıklandı. İşçiler greve başlamadan önce partilerin uzlaşma şansı var.
DW Türkçe’ye sansür olmadan nasıl erişebilirim?
